Qalım häm mähär

Qalım — törki süz. Kiäw tarafınnan käläşneñ ata-anasına yäki tuğannarına birelä torğan tüläw (mal, aqça) mäğnäsendä. İslamlaşqan xalıqlarda qalım tüläw yolası islami mähär belän öleşçä turı kilä. Töp ayırma şunda: qalım käläşneñ üzenä birelmi, anıñ ata-anasına yäki tuğannarına tapşırıla häm alarnıñ milkenä äylänä. Moñardan tış, qalım niqaxnıñ alşartı bularaq tülänä, mähär isä niqaxtan soñ birelä.

Mähär isä ğäräp süze, kiäw tarafınnan qız yağına birelä torğan mal yäki aqçanı belderä. Bu töşençä törki xalıqlardağı birnä-qalımğa öleşçä turı kilä. Mähärneñ küläme tögäl qaralmağan, läkin qayber möselman illärendä añıñ iñ zur çige bilgelängän.

Mähär ğädättä ike öleşkä bülenä: xäzer qulğa birelä torğan mähär — näqıd häm kiçekterelgän mähär — nasiä. Berençese — kiäw tarafınnan käläşkä niqaxlaşqanda birelä torğan bilgele bur summa yäki mölkät, ikençese — ire ülgän oçraqta yäki anıñ teläge belän niqax tarqalğanda xatınğa birelä torğan aqça yäki mölkät. Ğomumän, ägär ir belän xatın niqaxtan soñ yaqın mönäsäbätlärgä kermägän bulsalar, ir ğayıbe belän niqax tarqalğanda, xatın mähärneñ yartısına xaqlı bula. Ägär niqax xatın ğayıbe belän özelsä, mähär tülänmi, tülängän bulsa, irgä kire qaytarıla.

"Millät qälendare - 1999 yıl". Qazan