Кыз елату җырлары, сыктаулар

Ирекле башым ирексез

Кара-каршы куш гуринча,
Йөремәдем мин туйганча;
Китәремне мин белмәдем,
Мулла никах укыганча.

Гуринчабыз тәрәзәсе
Таң атканда ялтырыйдыр;
Әтием өеннән киткәндә
Яшь йөрәгем калтырыйдыр.

Әтиемнең мин өендә
Сандугач идем түрендә;
Сандугачыңны алдырдың,
Түреңне бушка калдырдың.

Әтиемнең мин өендә
Урыным иде түрендә;
Ят кешеләрнең өендә
Булырмын ишек төбендә.

Аппак оеклар тегәргә
Аппак тулалар булсачы;
Әтиемнең җылы өеннән
Китмәс йолалар булсачы.

Кабак башына кош кунган,
Атма, әнием, таш берлә;
Тиңдәшләрем килгән чакта
Озат, әнием, аш берлә.

Кашимир шәл яулыгыңны
Битеңә төшер, әнием;
Тиңдәшләрем күргән саен.
Исеңә төшер, әнием.

Бакчабызда үскән үлән
Гүләп торган камыш кебек;
Әтиемнең биргән җире
Дөрләп янган тәмугъ кебек.

Өй түрендә ялгыз каен
Ничек кайтып карармын соң;
Усал кайнишкә бирәсез,
Ничек аңа ярармын соң.

Биек чиләк, батман чилек
Талдыра диләр беләкне;
Усал кайниш, әй, кырыс ир
Яндыра диләр йөрәкне.

Тулы чиләк китерсәм,
Идән черетә, әйтерләр;
Ярты чиләк китерсәм,
Көчен айый, әйтерләр.

Әтиемнең биргән җире
Җаныма салкын тоела;
Ирекле башым ирексез,
Күземнән кан-яшь коела.

1 ФФ. 1963 Саратов өлкәсе Петровск районы Татар Пакаевкасы авылында Сара Шамгуновадан  (1913 елгы)  И. Надиров язып алган.

«Татар халык иҗаты. Йола һәм уен җырлары», Казан, Татарстан китап нәшрияты, 1980

СССР Фәннәр академиясенең Казан филиалы Галимҗан Ибраһимов исемендәге Тел, әдәбият һәм тарих институты