Туй мәҗлесе вакытында мактау-макташу җырлары

Нәселегез асыл  булганга

Егет   ягы:

Әй, кыраклый тавык, кыраклый,
Әллә карчыгалар килгәнме?
Ямьле тавышлар ишетелә,
Әллә кодачалар килгәнме?

Кыз   ягы:

Коймалары биек үтәргә,
Капкалары биек керергә;
Каршы ла чыгып алмагач,
Кыен бит ул килеп керергә.

Егет ягы:

Таллардан да талга ефәк элдем,
Тарта гына тарта талчыктык;
Озаккай тордыгыз, кодачалар,
Көтә генә көтә зарыктык.

Кыз  ягы:

Суның өсләреннән күбек килә,
Сары майлар кебек әз генә;
Кодачалый булып безләр килдек,
Урын бирмәссезме әз генә?

Йөгереп үк чыктым урамга,
Тәгәрәп үк килә бер алма;
Сезне генә безгә, безне сезгә
Сөеп кушты микән бер алла?

Язның җиткәннәрен шуннан беләм:
Уҗымнары чыга яшәреп;
Бездән алып киткән асыл кызны
Кайларда тотасыз яшереп?

Әй, утыра үрдәк, утыра,
Оясына мамык тутыра;
Чакырыгыз әле, әй, бәбкәсен,
Әнекәсе көтеп утыра.

Яшь   киленгә:

Минем алъяпкычым икәү генә,
Берсе француз, берсе коленкор;
Туган йорткаеңнан аерылгач,
Ямансылап йөрмә, көлеп йөр!

Кыз  ягы  егеткә:

Безнең генәй койма нарат такта,
Моннан барган чакта уң якта;
Безнең генәй туган синең кулда,
Ятлар каксалар да, син какма!

Егет ягы:

Тәрәзәгә кунган бер тутый кош,
Каурыеннан тартып тотарбыз;
Әйткән сүзебезне тыңлый белсә,
Кызыбыздан артык тотарбыз.

Килен бүләген күрсәткәндә:

Ишек алдыгызга кергән чакта
Кара айгырыгыз кешнәде;
Безнең кызыбыз шуны эшләде,
Сезнең егет нәрсә эшләде?

Егет   ягы:

Учак алларында ни җымылдый?
Ниләр булсын — җылкы майлары;
Безнең егетебез шуны эшләде —
Сезнең кызыгызны сайлады.

Кыз ягы:

Биисем лә килә, ай, биисем
Скрипка, кубыз көенә;
Кода, күңелегез, ай, булдымы?
Чыккан малың кайтты өеңә.

Егет ягы:

Йөгереп үк төштем инеш дип,
Боҗралар таптым көмеш дип:
Эзли генә йөреп кушылыштык,
Нәселегез асыл, имеш, дип.

Туй кузгалганда  егет   ягы:

Бөгелгән каеннар булганчы,
Бөгелмәгән каен булсачы;
Китәр сәгатегез, әй, булганчы,
Килер сәгатегез булсачы.

Кыз ягы:

Камытның баулыгы кыек булгач,
Каерып лай җигеп булмыйдыр;
Сездәй кодакайлар асыл булгач,
Аерылып китеп булмыйдыр.

Егет ягы:

Ай, китәсез инде, китәсез,
Атыгызга авыр итәсез;
Атыгызга авыр итмисез,
Безгә бик ямансу итәсез.

Кыз  ягы:

Тәрәзәмне ачып, мин сызгырдым,
Болын печәннәрем кипкәндер;
Болын печәннәре, ай, кипкәндер,
Безгә кайтыр вакыт җиткәндер.

Биек тә икән, әй, тавыгыз,
Каршы да ява карыгыз;
Без килдек тә генә кунак булдык
Инде үзегез шулай барыгыз.

I.  ФФ,   1954,   Татарстанның  Ямаш  районы  Тавель авылында  Елена   Сосукинадан Ш.   Зәбиров   язып   алган.

II.  ТХҖ.   271—274   битләр.

«Татар халык иҗаты. Йола һәм уен җырлары», Казан, Татарстан китап нәшрияты, 1980

СССР Фәннәр академиясенең Казан филиалы Галимҗан Ибраһимов исемендәге Тел, әдәбият һәм тарих институты