Килен төшерү җырлары, арбаулар

Уҗикәрәм

Уҗикәрәм, буҗикәрәм,
Болыт тамырланадыр;
Кыз куенына кергән чакта,
Егет шадырланадыр ¹.

Келәтеңнең баш кынасын
Такта белән япканнар;
Ни гаебеңне тапканнар,
Кыз янына япканнар?

Аргы яктан бирге якка
Урамнары, юллары;
Ак келәттә кемнәр икән? —
Тышка чыккан нурлары.

Кара сыер кабыргасын
Каерып алып киттеләр;
Әнкәсенең бер бәбкәсен
Аерып алын киттеләр.

Әй, таң кучат, таң кучат,
Кычкыр канатың кагып!
Елама, әти, елама, әни,
Калчы артымнан багып!

Әй, ай батсын, ай батсын.
Айлар баткач таң атсын,
Тулган ай тик яшь. киленне
Йорт апасы яратсын.

¹   Шадырлану — шатлану.

I. ФФ 1958, Пенза өлкәсенең Белинский районы Кутеевка авылында Фатыйма Яваевадан язып алучы И. Надиров. Җырга карата түбәндәге искәрмә бирелгән: «Пенза өлкәсенең Алтыавыл дип аталган төбәгендә шундый бер гадәт булган: кияүгә чыккан кыз, үз өйләреннән киткәнче, кияве белән бергә ак келәттә кала. Шул вакыт урамга җыелган яшьләр махсус көйгә «Уҗикәрәм» әйтәләр. Халык арасында җырны «Кияү егетләре җыры» дип тә йөртәләр».

II. ТХҖ,  289-290 битләр.  Җырның   көе  нигездә  шушы  текст    белән  «Айникәрәм»  дигән  исем   астында  М.  Нигъмәтҗановның «Татарские народные  песни»  җыентыгында китерелә.    40—42    битләр.

«Татар халык иҗаты. Йола һәм уен җырлары», Казан, Татарстан китап нәшрияты, 1980

СССР Фәннәр академиясенең Казан филиалы Галимҗан Ибраһимов исемендәге Тел, әдәбият һәм тарих институты